Trước diễn biến phức tạp của tình hình dịch bệnh truyền nhiễm trong và ngoài nước, Bộ Y tế vừa ban hành công văn gửi UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương, đề nghị tăng cường công tác phòng, chống dịch bệnh, đặc biệt trong bối cảnh mùa mưa bão và cao điểm du lịch hè năm 2025 đang đến gần.
Theo Bộ Y tế, hiện nay trên thế giới, nhiều loại bệnh truyền nhiễm như sốt xuất huyết, tay chân miệng, Covid-19 đang có xu hướng gia tăng tại nhiều quốc gia. Trong nước, dù tình hình dịch bệnh cơ bản được kiểm soát, song một số địa phương đã bắt đầu ghi nhận sự gia tăng cục bộ số ca mắc các bệnh này.
 |
Đáng chú ý, từ đầu tháng 5 đến nay, dù chưa bước vào cao điểm mùa mưa, nhiều khu vực đã xuất hiện các hiện tượng thời tiết cực đoan như dông, lốc, mưa lớn gây ngập lụt, lũ quét, sạt lở đất. Đây là những điều kiện thuận lợi cho môi trường bị ô nhiễm, làm gia tăng nguy cơ bùng phát dịch bệnh.
Thời gian tới cũng là giai đoạn cao điểm của mùa du lịch hè với nhu cầu đi lại, tụ tập đông người tăng cao, kéo theo nguy cơ lây lan dịch bệnh trên diện rộng.
Trước tình hình này, Bộ Y tế yêu cầu các địa phương triển khai đồng bộ, quyết liệt các biện pháp phòng, chống dịch, trong đó tập trung vào các bệnh thường gặp trong mùa mưa lũ như sốt xuất huyết, tay chân miệng, Covid-19 và các bệnh lây truyền qua đường tiêu hóa như tiêu chảy, tả, lỵ, đau mắt đỏ, thương hàn…
Bộ Y tế đề nghị tổ chức chiến dịch cao điểm phòng chống dịch bệnh trong hai tháng 6 và 7 năm 2025. Chiến dịch cần được triển khai sâu rộng đến tận cấp xã, tổ dân phố, huy động sự tham gia của cộng đồng trong các hoạt động như loại bỏ nơi sinh sản của muỗi (lật úp dụng cụ chứa nước, diệt lăng quăng, ngủ màn…), hướng dẫn các hộ gia đình và cơ sở giáo dục thường xuyên rửa tay cho trẻ nhỏ để phòng bệnh tay chân miệng, đeo khẩu trang nơi công cộng và hạn chế tụ tập đông người để phòng Covid-19.
Bên cạnh đó, cần khẩn trương tổ chức các chiến dịch vệ sinh môi trường sau các đợt mưa bão nhằm ngăn chặn nguy cơ bùng phát dịch bệnh do ô nhiễm nguồn nước và môi trường sống.
Đối với ngành y tế địa phương, Bộ Y tế yêu cầu các Sở Y tế đẩy mạnh công tác truyền thông phòng, chống dịch, đặc biệt tại vùng sâu, vùng xa, vùng đồng bào dân tộc thiểu số, sử dụng đa dạng hình thức truyền thông bằng nhiều ngôn ngữ phù hợp.
Đồng thời, cần tăng cường giám sát, cập nhật số liệu dịch tễ theo quy định, phát hiện sớm các ổ dịch, các dấu hiệu bất thường nhằm kịp thời khoanh vùng, xử lý triệt để, hạn chế lây lan. Các cơ sở khám chữa bệnh phải sẵn sàng thu dung, điều trị bệnh nhân, không để xảy ra tình trạng quá tải hoặc bệnh nhân không được cấp cứu, điều trị kịp thời.
Bộ Y tế cũng yêu cầu các địa phương đánh giá nguy cơ dịch bệnh tại những vùng có nguy cơ cao như khu vực bị ngập lụt, sạt lở, tổ chức các đội cơ động chống dịch, chủ động hỗ trợ tuyến dưới trong giám sát và xử lý dịch.
Bộ Y tế nhấn mạnh, trong thời gian tới sẽ tổ chức các đoàn kiểm tra liên ngành nhằm giám sát việc thực hiện các chỉ đạo phòng chống dịch tại các địa phương, đảm bảo công tác phòng, chống dịch bệnh mùa hè – mưa bão 2025 được triển khai đồng bộ, hiệu quả và kịp thời.
Liên quan dịch Covid-19, nhóm nghiên cứu Covid-19 của Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới TP HCM phối hợp cùng Đơn vị Nghiên cứu Lâm sàng Đại học Oxford (OUCRU) vừa công bố kết quả giải mã trình tự gen của một số bệnh nhân nhập viện trong tuần thứ ba của tháng 5/2025. Kết quả cho thấy có tới 83% mẫu bệnh phẩm ghi nhận sự hiện diện của biến chủng phụ mới NB.1.8.1 của virus SARS-CoV-2.
Theo hệ thống giám sát bệnh truyền nhiễm của TP.HCM, từ tuần 16 đến tuần 20 của năm 2025 (từ ngày 14/4 đến 18/5), số ca mắc Covid-19 đã có xu hướng gia tăng rõ rệt.
Trung bình mỗi tuần có 11 ca được ghi nhận, cao gấp nhiều lần so với 15 tuần đầu năm – thời điểm chỉ ghi nhận 1 đến 2 ca mỗi tuần. Riêng trong tuần thứ 20 (từ ngày 12 đến 18/5), toàn thành phố ghi nhận 26 ca mắc mới, tăng 16 ca so với mức trung bình 4 tuần trước đó (10 ca/tuần).
Tính từ đầu năm đến ngày 18/5, TP.HCM đã ghi nhận tổng cộng 79 ca mắc Covid-19, giảm 75,5% so với cùng kỳ năm 2024. Trong số này, có 43 ca điều trị nội trú và 36 ca điều trị ngoại trú. Đáng chú ý, không có trường hợp bệnh nặng hoặc cần hỗ trợ hô hấp.
Theo các chuyên gia, sự xuất hiện của biến thể NB.1.8.1 có thể là nguyên nhân khiến số ca mắc Covid-19 tăng lên trong thời gian gần đây tại TP HCM, tương tự xu hướng ghi nhận ở một số quốc gia trên thế giới. Tuy nhiên, hiện chưa có bằng chứng khoa học nào cho thấy NB.1.8.1 có khả năng lây lan mạnh hơn hoặc gây bệnh nặng hơn các biến chủng đã lưu hành trước đó.
NB.1.8.1 là một biến chủng phụ của XDV.1 – vốn là sản phẩm tái tổ hợp gen giữa hai biến chủng JN.1 và XDE. Bộ gen đầu tiên của NB.1.8.1 được công bố vào đầu năm 2025.
Tính đến ngày 22/5/2025, biến chủng này đã được phát hiện tại 22 quốc gia và vùng lãnh thổ trên thế giới, bao gồm: Australia, Campuchia, Canada, Trung Quốc, Đan Mạch, Phần Lan, Pháp, Đức, Hồng Kông (Trung Quốc), Ireland, Ý, Nhật Bản, Hà Lan, New Zealand, Singapore, Hàn Quốc, Tây Ban Nha, Thụy Điển, Đài Loan (Trung Quốc), Thái Lan, Anh và Mỹ.
Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) hiện chưa xếp NB.1.8.1 vào bất kỳ nhóm biến chủng nào trong ba nhóm nguy cơ: VUM (biến chủng cần theo dõi), VOI (biến chủng cần quan tâm), và VOC (biến chủng đáng lo ngại). Các dữ liệu khoa học hiện có cũng chưa cho thấy biến chủng này có sự khác biệt đáng kể về mức độ lây nhiễm hay gây bệnh nặng so với các biến chủng trước đó.
Trước tình hình dịch bệnh có dấu hiệu phức tạp trở lại, ngày 21/5/2025, Sở Y tế TP HCM đã ban hành công văn số 5423/SYT-NVY, yêu cầu toàn hệ thống y tế từ dự phòng đến điều trị phải luôn trong trạng thái sẵn sàng ứng phó với các tình huống dịch Covid-19 có thể xảy ra.
Các cơ sở khám chữa bệnh cần bảo đảm khả năng thu dung, cấp cứu, điều trị hiệu quả cho người bệnh; phát hiện sớm dấu hiệu chuyển nặng, xử trí kịp thời nhằm hạn chế tối đa các ca tử vong.
Sở Y tế cũng nhấn mạnh tầm quan trọng của việc bảo vệ nhóm người có nguy cơ cao – như người cao tuổi, người mắc bệnh nền – và yêu cầu tăng cường tuyên truyền để người dân nâng cao cảnh giác, không hoang mang nhưng cũng không chủ quan trước diễn biến dịch bệnh.
Theo khuyến cáo của Bộ Y tế, người dân cần tiếp tục thực hiện tốt các biện pháp phòng, chống Covid-19, cụ thể như sau:
1. Đeo khẩu trang tại nơi công cộng, cơ sở y tế và trên các phương tiện giao thông công cộng.
2. Hạn chế tụ tập đông người nếu không cần thiết.
3. Rửa tay thường xuyên bằng xà phòng hoặc dung dịch sát khuẩn.
4. Tăng cường vận động, rèn luyện thể lực và có chế độ dinh dưỡng hợp lý.
5. Khi có biểu hiện sốt, ho, khó thở, cần đến ngay cơ sở y tế gần nhất để được kiểm tra và điều trị kịp thời.
6. Người trở về từ các quốc gia có số ca mắc Covid-19 cao cần chủ động theo dõi sức khỏe và thực hiện các biện pháp phòng dịch nhằm bảo vệ bản thân và cộng đồng.