Thuỷ đậu là bệnh lý phát ban và mụn nước cấp tính, có thể lây truyền thành dịch. Bệnh thường lành tính, tuy nhiên cũng có thể gây biến chứng nguy hiểm như viêm phổi, viêm não…
1. Nguyên nhân gây bệnh
Tác nhân gây thủy đậu là Varicella zoster virus-VZV, thuộc họ Herpeviridae. Đường lây chủ yếu qua hô hấp, virus được bài tiết qua niêm mạc mũi họng và truyền cho người khác. Virus cũng được bài xuất qua các tổn thương mụn nước và lây truyền cho trực tiếp cho người nhiễm. Bệnh nhân có thể lây bệnh cho người khác từ 1-2 ngày trước khi nổi ban đỏ cho đến khi mụn nước cuối cùng đóng vảy tiết
2. Triệu chứng
– Thời gian ủ bệnh khoảng 14 ngày (10 – 23 ngày). Trước khi xuất hiện các mụn nước thuỷ đậu có thể có triệu chứng toàn thân như: sốt, nhức đầu, mệt mỏi…
– Triệu chứng da xuất hiện sớm nhất là các ban đỏ, các sẩn sau đó nhanh chóng thành các mụn nước. Các mụn nước rất nhỏ như những giọt sương trên cánh hoa hồng, nông, xung quanh là quầng đỏ, ở giữa lõm. Kích thước mụn nước khoảng 2- 3mm. Mụn nước nhanh chóng thành mụn mủ và đóng vảy tiết, có thể mọc ở niêm mạc mắt miệng, để lại vết trợt nông nhưng thường ít. Trên người bệnh cùng lúc các tổn thương là sẩn, mụn nước, mụn mủ và vẩy tiết.
Hình ảnh bệnh nhân bị thuỷ đậu tại Bệnh viện Phong và Da liễu tỉnh Sơn La
3. Biến chứng
– Những biến chứng nghiêm trọng của thuỷ đậu có thể xảy ra trên những người có suy giảm miễn dịch như dùng corticosteroid, các thuốc ức chế miễn dịch khác, nhiễm HIV/AIDS… Các biến chứng khác có thể xảy ra là viêm phổi, viêm não – màng não, nhiễm khuẩn tại chỗ… Phụ nữ có thai mắc thuỷ đậu trong 3 tháng đầu thai kỳ có thể gây sảy thai, tử vong thai nhi hay bị dị tật như đầu nhỏ, bại não, sẹo trên da bẩm sinh do các nốt thuỷ đậu để lại..
4. Điều trị
– Điều trị sớm, nâng cao thể trạng
– Sử dụng thuốc kháng vi rút
– Điều trị biến chứng
Hình ảnh bệnh nhân bị thuỷ đậu tại Bệnh viện Phong và Da liễu tỉnh Sơn La
5. Phòng bệnh
– Tránh tiếp xúc với nguồn lây, người mắc bệnh nên cách ly với những người khác trong cộng đồng cho đến khi khỏi bệnh.
– Tiêm phòng vắc xin thủy đậu: Vaccin thủy đậu được chỉ định cho tất cả trẻ em trên 1 tuổi chưa mắc thủy đậu và người lớn chưa có kháng thể. Vaccin thủy đậu có tính an toàn và hiệu quả cao.
6. Chế độ dinh dưỡng cho người bệnh thuỷ đậu
6.1. Thực phẩm người bệnh nên ăn:
– Người bị thủy đậu nên dùng thức ăn mềm thanh đạm, đầy đủ các chất dinh dưỡng và dưới dạng thức ăn lỏng dễ tiêu hóa, như cháo đậu xanh, cháo củ năng-ý dĩ, cháo gạo lứt, cháo kim ngân hoa, cháo đậu xanh, cháo đậu đỏ, khoai tây, cà rốt, rau bồ ngót, rau má, mướp đắng, rau dền, cải thảo…và các loại canh có tính thanh nhiệt, giải độc,…đê giúp hạ sốt và giảm cảm giác khó chịu,bứt rứt
– Người bệnh cần bổ sung nhiều rau xanh và các loại trái cây và nhất là vitamin A và Vitamin C, kẽm và Canxi để giúp tăng cường sức đề kháng cho cơ thể. Như cà chua,cam, dâu tây, kiwi, đu đủ, cà rốt, bông cải xanh, rau bina, cải bắp,…
– Người bệnh cần bổ sung uống nhiều nước hoặc các loại nước ép rau củ, nước ép trái cây, chẳng hạn như nước ép dưa chuột, nước ép cà rốt,… Những loại nước ép này có chứa nhiều dưỡng chất, đặc biệt là những loại vitamin cần thiết cho cơ thể, giúp nâng cao hệ miễn dịch, tăng cường sức khỏe cho người bệnh.
6.2. Thực phẩm người bệnh không nên ăn:
– Những người đang bị bệnh thủy đậu nên tránh ăn các loại gia vị cay nóng như: gừng, hành, tỏi, hành tây, tỏi tây, ớt, hạt tiêu, thì là, cà ri, mù tạt, rau mùi, các loại thịt như thịt dê, thịt chó, thịt gà, thịt ngan, ngỗng, lươn, trái vải, long nhãn, mận, xoài chín, mít, rau muống, các chất nhiều béo như đậu chiên, các loại bánh rán, các thức ăn chiên xào, mỡ động vật…
– Những thực phẩm tanh, nhất là các loại hải sản ( tôm, cua, sò, ốc…) nguy cơ làm tăng kích ứng trên da. Do đó, khi tiêu thụ những thực phẩm này, bệnh nhân có nguy cơ tăng kích ứng da và tăng nguy cơ để lại sẹo trên da.
– Bệnh nhân thủy đậu cũng nên hạn chế ăn mặn, chẳng hạn như các món kho, nấu,… vì nó có thể khiến cho cơ thể người bệnh nhanh bị mất nước và tình trạng ngứa ngáy của bệnh nhân sẽ ngày càng nghiêm trọng.